Gebelik ve Cilt Bakımı

iStock_000001273642XSmall

Dermatolog Dr. Meltem Şentürk’ün, ECZANEM dergisine “Gebelik ve Cilt Bakımı” konusunda verdiği röportaj…

1-Gebelikte oluşan cilt sorunlarının nedenleri nelerdir?

Dünyaya yeni bir canlı getirmek için anne organizması tüm olanaklarını bebeğin sağlıklı büyümesine seferber etmektedir. Bu süreçte elbette annenin vücudunda bazı olumsuz durumlar oluşabildiği gibi cildinde de çeşitli değişimler olmaktadır. Bunların temel nedeni gebelik sırasında düzeyi oldukça artan östroje ve progesteron hormonlarıdır. Aynı zamanda cilt rengine etki eden Melanosit Uyarıcı Hormon (MSH) da gebelikte artış gösteren salgılardandır. Buna bağlı olarak gebelik maskesi, göbek orta hattında, koltuk altlarında, genital bölge ve kasıklarda, meme başlarında koyulaşma oluşabilmektedir. Hormon değerlerinin yükselmesi aynı zamanda avuç içinde, yüz ve boyunda kızarıklık, örümcek tarzı damarlanmalar ve varisler gibi damarsal problemlere de yol açmaktadır.

Gebelik sürecinde dokuların gerilmesi deride bulunan kollajen ve elastin liflerinin zedelenmektedir. Hormonların etkisi ile de yeni yapılan kollajen ve elastin liflerinin daha ince ve düzensiz olması karşımıza çıkmaktadır. Bu durum ailesel yatkınlık ta varsa gebelik çatlaklarının en önemli nedeni sayılmaktadır. Hormonal dalgalanmalar aynı zamanda selülit görülme sıklığını da arttırmaktadır. Hareketsiz yaşam ve kalori dengesinin gözetilmemesi de buna durumu ağırlaştırmaktadır.

2-Gebelik döneminde oluşan cilt sorunlarını önlemek için beslenme alışkanlığı nasıl değiştirilmelidir? Öncesi ve sonrasında alınması gereken gıda takviyeleri var mıdır?

Gebelik döneminde beslenme hem anne hem de bebeğin sağlığı için çok önemlidir. Bu süreçte daha sağlıklı bir cilt için alınması gereken gıda veya takviyeler diye bir şey söz konusu değildir. Kadın doğum uzmanının sağlıklı bir gebeliğin sürmesi için tavsiye edeceği beslenme profili ve gereksinime göre tavsiye ettiği folik asit, demir gibi diyet takviyeleri önemlidir. Bu dönemde gerektiği kadar kalori alımının olmadır. Fazla kalori artışı hem zor bir hamilelik dönemi getireceği gibi, doğum sonrası fazla kiloların getirdiği sorunları oluşturmaktadır. Bu durum doğum sonrası görülen bölgesel yağ birikimi, selülit sorunlarının çok daha fazla olmasını sağlamaktadır.

3-Gebelik döneminde cilt bakım ürünleri sorunları önlemede yeterli midir? Başka tedavi yöntemleri var mıdır?

Cilt bakım ürünleri cilt sorunlarının önlenmesinde çok önemli katkılar sunmaktadır. Fakat gebelik döneminde oluşan cilt sorularını gidermek için, etkin tedavi edici ürünleri kullanmak sakıncalıdır. Bundan dolayı gebelik döneminin esas hedefi, oluşan sorunları önlemek değil, sorun oluşmasını önlemeye çalışmaktır. Bunun için uygun nemlendiriciler kullanılmalı ve güneşten koruyucular kesinlikle ihmal edilmemelidir. Özellikle son dönemde oluşan gebelik çatlakları için uygun ürünler ve yağlar kullanılabilir. Ayrıca enfeksiyon gibi dermatolojik sorunlar dışında gebelik döneminde özellikle kozmetik cilt sorunları için tedavi seçenekleri doğum sonrasına, hatta sıklıkla emzirme dönemi sonrasına bırakılmalıdır.

4-Hamilelik döneminde yapılan spor cilt deformasyonlarını önlemede ne derece etkilidir?

Düzenli yapılan egzersizler her zaman cilt sağlığına önemli katkılarda bulunmaktadır. Gebelik döneminde de yapılacak spor aktiviteleri, deri dolaşımınım artmasına bağlı kanlanmanın artışı ile daha sağlıklı bir cilt görünümüne katkıda bulunacaktır. Ayrıca düzenli fiziksel aktivite hamilelik sürecinin daha rahat geçmesini, doğumun ve doğum sonrası toparlanmanın daha iyi olmasını sağlaması yanında, kilo kontrolüne de önemli faydası olacaktır. Böylece fazla kilo alınımına bağlı gebelik sonrasında görülen deformasyonların en aza indirgenmesi sağlanacaktır.

5-Hamilelik döneminde kullanılan cilt bakım ürünlerinin anneye ve bebeğe zararları var mıdır? Cilt bakım ürünlerini kullanmak isteyen anneler ürünlerin içeriğinde nelere dikkat etmelidir?

Bu konu hamileler tarafından çok sorulmakta ve kullanacakları ürünlerin bebeğe zararlı olup olmayacağını merak etmektedirler. Kullanılan kozmetik ürünlerin önemli bir kısmının bebeğe zararı yoktur. Ancak elbette dikkat edilmesi gereken bazı noktalar da vardır. Pratik açıdan kozmetik ürünler hamileler için üç kategoride incelenebilir. İlki kullanılması sakıncalı ürünler grubudur. Anti-aging, cilt lekeleri tedavisi, akne tedavisi için kullanılan alfa-hidroksi asit, A vitamini (retinoik asit, retin-A, retinoid) içeren ürünler ve saç düzeltici ürünler, perma yapımında kullanılan ürünler kullanılması sakıncalı ürünler kapsamına girmektedir.

Olasılıkla bebeğe zarar vermeyecek, ancak üzerinde fazla araştırma veya bilgi birikimi olmayan ürünler, kullanılması tavsiye edilmeyen ürünler grubuna girmektedir. Bunlar arasında epilasyon amaçlı kullanılan tüy dökücü kemler, selülit kremleri, dermakozmetik kategorisine giren özellikle anti-aging amaçlı kullanılan ürünler girmektedir. Sık sorulan saç boyaları da, kullanılması sakıncalı ürünler içinde sayılmaktadır. Saç boyalarının bebeğe zarar verdiğine dair kanıtlar olmasa da tedbirli olmakta yarar vardır. Böyle bir gereksinim varsa, ilk üç aydan sonra bitkisel kökenli boyalar tercih edilmelidir.

Kullanılmasında sakınca olmayan ürünler arasına; nemlendiriciler, deodorantlar, şampuanlar girmektedir. Makyaj malzemelerinin de şimdiye kadar bebekler üzerine her hangi bir zararlı etkisi saptanmamıştır. Fakat unutulmamalıdır ki, gebelik döneminde organizmada önemli değişiklikler olmaktadır, bundan dolayı daha önce güvenle kullanıldığı halde bir sorun yaratmayan ürün alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

6-Estetik cerrahlar gebelik döneminde vücutta meydana gelen deformasyonun ilaç veya kremlerle engellenemeyeceğini ve cerrahi müdahalenin gerektiğini düşünüyorlar? Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Bu düşünceye elbette katılmıyorum. Kalori alımına dikkat etmek, sağlıksız gıdalarda uzak durulması, protein yanında sebze, meyve ve lifli gıdaların tüketilmesi, düzenli egzersiz, uygun nemlendirici ve güneşten koyucuların kullanımı, yağlarla karın ve basen bölgesine yapılacak masaj uygulaması gebeliğin getirdiği deformasyonu önemli ölçüde sınırlayacaktır. Bu görüşümün oluşmasında, benim tecrübelerim katkısı vardır. Ancak yapılan onlarca bilimsel çalışma ile bu sonuçlar kanıtlanmış durumdadır. Unutmayalım ki deformasyonların tamamen önlemesi çok zordur, fakat alınacak önlemler ile çok daha az oluşmaları sağlanacak, gebelik sonrası dönemde ise giderilmesi çok daha kolay olacaktır.

7- Eczacılar gebelik döneminde cilt bakım ürünü kullanmak isteyenlere, öneride bulunmadan önce ne tür sorular yöneltmelidir? Eczacılar hangi tür ürünleri tavsiye etmelidir?

Eczacılar özellikle yukarıda saydığımız kullanılması sakıncalı veya dikkat edilmesi ürünlere karşı müşterilerini uyarmalıdırlar. Bunun dışında nemlendiriciler, güneşten koruyucular, temizleyiciler konusunda müşterilerinin cilt durumuna ve ellerindeki ürün portföyüne göre tavsiyede bulunabilirler. Tabi ki tavsiye edilecek ürün hamilenin cilt özelliklerine göre olmalıdır. Ancak az önce değinildiği gibi gebelik döneminde cilt özelliklerinin değişme olasılığını göz önün de bulundurup, hem kendileri dikkat etmeli hem de hamileleri uyarmalıdırlar. Bunun yanında özellikle doğum öncesi ve sonrası gereksinimlere göre piyasaya sürülmüş olan Mustela, Bella-B gibi markaları veya Sebamed gibi pH’sı 5,5 olan serileri rahatlıkla tavsiye edebilirler.

8- Gebelik döneminde değinmek istediğiniz başka hususlar var mıdır?

Olağan üstü değişimlerin yaşandığı gebelik sürecinden ciltte önemli ölçüde etkilenmektedir. Bu konuda daha fazla bilgiye ulaşmak isteyenlere hazırladığım “www.gebelik-cilt.com” isimli web sitemi ziyaret etmelerini tavsiye edebilirim. Olası tüm sorunların neler olabileceği, korunma yolları ve gebelik sonrası tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgi alabilirler. Gerektiğinde doktorunuza sorun kısmı ile bana ulaşarak, merak ettikleri konuları sorabilirler.